Σχολικός Εκφοβισμός (bullying) απο 5χρονα??? Είναι δυνατόν?

Δεν μπορώ να πω πως συνέβη απροειδοποίητα. Αλλά και πάλι σοκαρίστηκα!

Ας το πάρουμε από την αρχή:

Η μεγάλη μου αγάπη φέτος στον παιδικό σταθμό δεν πέρασε πολύ καλά – συγκριτικά με πέρσι δηλαδή.

Η αιτία: ένα κοριτσάκι κάτω τον 6 που ήταν στην τάξη της φέτος. Αυτό το κοριτσάκι (το όνομα του οποίου δεν θα το αναφέρω για ευνόητους λόγους) αποφάσιζε κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς να είναι ή να μην είναι φίλη με την κόρη μου αναλόγως με τα κέφια της. Αυτό από μόνο του δεν θα ήταν τρομερό αν αυτό το κοριτσάκι δεν θεωρούσε ιερή του υποχρέωση να υποδεικνύει και να επιβάλλει στα άλλα κοριτσάκια του παιδικού σταθμού την απόφασή της. Συγκεκριμένα τους έλεγε «αν είστε φίλες με αυτή (την κόρη μου δηλαδή) δεν θα είστε με εμένα».

Την πρώτη φορά που μου το ανέφερε η κόρη μου – αν και στεναχωρήθηκα – το σκέφτηκα λογικά και προσπάθησα να της εξηγήσω πως κάποιοι άνθρωποι για τους δικούς τους λόγους, που δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί καμιά φορά δεν ανταποκρίνονται στην λογική, δεν συμπεριφέρονται σωστά στους άλλους. Προσπάθησα να της εξηγήσω πως η προσωπική της αξία δεν μετράται από το αν το άλλο κοριτσάκι παίζει ή δεν παίζει μαζί της ούτε από το αν οι υπόλοιπες αποφασίζουν να την ακούσουν και να μην την παίξουν και αυτές. Την παρότρυνα όταν συμβαίνει αυτό να προσποιείται την αδιάφορη (γιατί είναι παράλογο/αδύνατο να ζητήσω από ένα 5χρονο να μην στεναχωρηθεί που οι συνομήλικες της την αποκλείουν) και να παίζει είτε με άλλα παιδάκια είτε μόνη της. Της εξήγησα πως αν κάνει αυτό το πιθανότερο είναι τα άλλα κοριτσάκια να «πειραχτούν» που τα αγνοεί και άρα να επιζητήσουν την προσοχή της.

Αποδείχτηκε πως είχα δίκιο και για αρκετό καιρό φάνηκε πως το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε. Μέχρι και στο πάρτι της μας κάλεσε η μικρή γκεστάπο (το κοριτσάκι που λέγαμε – sorry αλλά δεν μπορώ να κρατηθώ άλλο).

Παράλληλα προσπάθησα να καταλάβω γιατί κάτι τέτοιο να συμβαίνει στη κόρη μου: όταν είσαι έξω από τον χορό γνωρίζεις θεωρητικά το πρόβλημα αλλά φαντάζεσαι πως θα το αντιμετωπίσουν παιδάκια που π.χ. φοράνε γυαλιά, είναι εύσωμα, κλαίνε με το παραμικρό κτλ.  Δεν σου φαίνεται σωστό αλλά μια και το παιδί σου δεν εμπίπτει σε αυτές ή παρόμοιες κατηγορίες οι «άμυνες» σου είναι χαμηλά και δεν είσαι σε εγρήγορση ώστε να το παρατηρήσεις αλλά και να το αντιμετωπίσεις.

Ευτυχώς η κόρη μου μου το είπε καθαρά και δεν χρειαζόταν να περιμένει να «πάρει στροφές» το μυαλό της μανούλας – θα φανταζόμουν 1000 άλλα πράγματα αλλά όχι αυτό. Η κόρη μου είναι ένα καλό παιδάκι, όμορφο και πολύ κοινωνικό. Επιπρόσθετα πέρσι δεν είχε κανένα πρόβλημα και ήταν ιδιαιτέρως δημοφιλής. Αφήστε που ΚΑΙ φέτος είναι δημοφιλής. Τα παιδάκια την καλούν στα πάρτι τους σωρηδόν. Άρα?

Και μετά είχα την επιφοίτηση: Για αυτόν ακριβώς τον λόγο αυτό το κοριτσάκι τα είχε βάλει με την κόρη μου: γιατί εντόπισε τον ανταγωνισμό. Η κόρη μου ξεχώριζε (ακούσια) από τα άλλα κοριτσάκια. Όχι δεν είμαι ψωνάρα μάνα – το αντίθετο. Απλά η μεγάλη μου αγάπη είναι ένα πολύ καλό και κυρίως ΦΙΛΟΤΙΜΟ παιδί.  Επίσης είναι πολύ ευαίσθητη – και εκεί είναι το σημείο κλειδί: επειδή της έχω μάθει από μικρή πως παίζουμε όλοι μαζί δεν μπορούσε να καταλάβει τον «αποκλεισμό» της από την ομάδα μόνο και μόνο επειδή ένα κοριτσάκι το αποφάσισε. Επίσης, επειδή αυτή η «επίθεση» γινόταν – στα μάτια της κόρης μου πάντα – αναίτια/ απροειδοποίητα ή άδικα απλά επειδή δεν συμμορφωνόταν με αυτά που το κοριτσάκι της έλεγε να κάνει δεν μπορούσε να το καταλάβει και άρα αντιδρούσε συναισθηματικά. Το αποτέλεσμα: το κοριτσάκι κατάλαβε πως έχει επιρροή και άρα το συνέχιζε κατά το δοκούν.

Τέλος πάντων – άντε να τα εξηγήσεις αυτά στο 5χρονο που δεν κατάλαβε τι το χτύπησε. Το έκανα δηλαδή αλλά εδώ μεγάλες γυναίκες δυσκολεύονται να εκλογικευόσουν την κακή συμπεριφορά από άλλες γυναίκες, η μικρή μου θα το έκανε? Τουλάχιστον αυτό που σίγουρα κατάλαβε είναι πως για κανένα λόγο δεν θα πρέπει να συμπεριφερθεί η ίδια έτσι σε κάποιο άλλο παιδάκι όπως επίσης πως δεν είναι υποχρεωμένη να συμμορφώνεται με τις όποιες υποδείξεις του άλλου κοριτσιού αν δεν θέλει ή αν δεν το θεωρεί σωστό.

Επιστροφή στο σήμερα:

Πήγα την κόρη μου στο σταθμό και όπως πάντα την φίλησα πριν μπει στην τάξη. Σημείωση: Λόγω του ωραρίου της δουλειάς μου δεν πάω την κόρη μου στο σταθμό στις 7 ή στις 8 όπως οι υπόλοιπες μαμάδες. Πάντα η κόρη μου φτάνει με τους τελευταίους κατά τις 9:30-10:00. Έτσι τα άλλα παιδάκια είναι ήδη εκεί όταν πάμε εμείς.

Το συγκεκριμένο κοριτσάκι καθόταν μαζί με άλλα 2 κοντά στην πόρτα και καθώς ετοιμαζόμουν να φύγω άκουσα τον παρακάτω διάλογο (είναι και βλαμμένα –  excuse my language - δεν περιμένουν καν να φύγει η μανούλα):

Μικρή γκεστάπο:

-   Ήρθε η …… (η κόρη μου)
Μικρή  follower της μικρής γκεστάπο

- Είναι χάααλια

Σε αυτό το σημείο να σας τονίσω πως  - από ότι έχετε διαβάσει και παραπάνω - προσπάθησα να τα κάνω όλα «by the book» που λένε: να κρατήσω την ψυχραιμία μου, να ενισχύσω την αυτοπεποίθηση του παιδιού μου, να νιώσω μια «συμπάθεια» για το άλλο παιδάκι και να προσπαθήσω να καταλάβω γιατί συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεται (κατάλαβα γιατί έμαθα κάποια πράγματα αλλά δεν θέλω να επεκταθώ), να καθοδηγήσω την κόρη μου ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος αλλά να μην το λύσω για αυτήν.

Αλλά σήμερα, καθώς το αίμα μου ανέβαινε ορμητικά στο κεφάλι μου, δεν άντεξα:

Ίσιωσα το κορμί μου (ώστε να φαίνομαι ακόμα πιο ψηλή στα μάτια των μικρών κοριτσιών), τα κοίταξα κατευθείαν στα μάτια (για να τα ψαρώσω) και με φωνή σταθερή αλλά απίστευτα αυστηρή τους είπα «Είπατε κάτι? Άκουσα καλά?».

Άλαλα τα χείλη των μέχρι πρότινος λαλίστατων κοριτσιών (πως το χάρηκα δεν λέγεται).

Τότε, γυρνάει η κόρη μου και κοιτώντας με όλο παράπονο μου λέει «είπανε πως είμαι χάλια».

Κατεβαίνω στο ύψος της και της λέω αρκετά δυνατά ώστε να το ακούσουν τα -ακόμα άλαλα- κοριτσάκια «χαζομάρες είπανε καρδιά μου. Είσαι μια κούκλα σήμερα. Σε αγαπώ πολύ». Τα ξανα-αγριοκοίταξα και έκανα ηρωική έξοδο.

Αλλά από τότε «βράζω» από θυμό. Γιατί εγώ έφυγα (ηρωικά ή όχι δεν έχει σημασία). Αλλά η κόρη μου έμεινε εκεί. Να αντιμετωπίσει την κακία των 6χρονων αν είναι δυνατόν!!!

Παρεμπιπτόντως σήμερα η κόρη μου φόραγε ένα πολύ όμορο φουστανάκι και ήταν ακόμα πιο χαριτωμένη από άλλες φορές που π.χ. φορά φορμίτσα κτλ. – εξ ου και η επίθεση με το καλημέρα σας.

Σαν μάνα που διαβάζω και ενημερώνομαι το ξέρω πως κανένας γονιός δεν μπορεί να προστατεύει το παιδί του από τους ανθρώπους ή τις καταστάσεις. Ξέρω επίσης πως όλοι μας κάποια στιγμή ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάποια δυσκολία. Δεν μετανιώνω που άφησα την αγάπη μου να αντιμετωπίσει μόνη της την κατάσταση (και πριν και σήμερα) καταπιέζοντας την παρόρμηση μου να τα βάλω προσωπικά με τα κοριτσάκια. Απλά θέλω να μοιραστώ μαζί σας το πόσο αδύναμη να βοηθήσω το παιδί μου νιώθω. Γιατί είναι δική της η μάχη δικός της και ο πόλεμος – ακόμα και αν δεν τον άρχισε.

Κλείνοντας να σας πω πως η παραπάνω είναι καθαρά συμπεριφορά bullying (εκφοβισμού) στο σχολείο ακόμα και άν δεν εμπεριέχει σωματική βία. 

Επίσης θα ήθελα να σας τονίσω πως δυστυχώς, επειδή ακριβώς δεν εμπεριέχει σωματική βία, είναι πολύ δύσκολο να παρατηρηθεί είτε από τους γονείς είτε από τους εκπαιδευτικούς και έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται σαν μέρος της κοινωνικοποίησης του παιδιού (τύπου κάποιες φορές θα σε παίζουν και κάποιες δεν θα σε παίζουν τα παιδάκια κτλ) και όχι σαν σχολικός εκφοβισμός. Έτσι, εάν ένα παιδάκι δείρει ένα άλλο ο εκπαιδευτικός θα παρέμβει αλλά πολύ σπάνια θα παρέμβει αν κάποιο παιδάκι αποκλείει από την παρέα κάποιο άλλο κτλ. Γεγονός πάντως παραμένει πως οι ψυχολογικές συνέπειες μπορεί να είναι τεράστιες για μια προσωπικότητα που είναι «προς διαμόρφωση».

Ακόμα, είναι πολύ ανησυχητικό που εκεί που το φαινόμενο εμφανιζόταν στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού, πλέον αποτελεί καθημερινότητα του παιδικού σταθμού και του νηπιαγωγείου. Αυτό δεν το γράφω έτσι αυθαίρετα γιατί συνέβη κάτι στο παιδί μου – αν μιλήσετε με άλλες μαμάδες ή κοιτάξετε στο διαδίκτυο θα δείτε πως αποτελεί μάστιγα και αντικείμενο εκτεταμένης συζήτησης.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σας πω πως το φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού με απασχολεί ιδιαίτερα εδώ και πάρα πολύ καιρό και έχω κάνει εκτεταμένη έρευνα ώστε στο άμεσο μέλλον να φτιάξω ένα e-book για αυτό.

Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Σας θυμίζω να έχετε τα μάτια σας ανοιχτά ώστε να μπορέσετε να εντοπίσετε τυχόν παρόμοιες συμπεριφορές.

Επίσης, θα χαιρόμουν πολύ να άκουγα τις απόψεις και τις εμπειρίες σας πάνω στο θέμα αυτό.

Φιλιά

Μαμά Δέσποινα